MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki imalat bedeli alacağının tahsili davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davacı tarafın temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmasına yönelik verilen hüküm davacı ... vekilince duruşmasız, davalı ... vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde temyiz talebinde bulunan davalı ... ve vekili Avukat...geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan imalat bedeli alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve protokol gereğince, davacı yüklenicinin inşaata başladığını, ancak ekonomik sebeplerle bitiremediğini ileri sürerek, yaptığı imalat bedelinin tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, inşaata arsa sahibinin masraf yaptığını, davacının üçüncü kişilere daireleri sattığını ve ıslahla istenen miktarın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davalı ... yönünden açılan davanın kısmen kabulüne, davalı ... yönünden açılan davanın husumet yoluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Karar davalı ... vekili ile davacı vekili tarafından temyiz olunmuş, davacı vekiline noksan harcın ikmali için muhtıra çıkartılmış, ancak süresinde noksan harç yatırılmadığı için mahkemece 21.01.2020 tarihli kararla “davacı tarafın temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmasına” karar verilmiş, bu kararda davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Her ne kadar davacı vekilince 21.01.2020 tarihli ek karar temyiz edilmiş ise de; süresinde noksan harç yatırılmadığından mahkemece verilen 21.01.2020 tarihli ek kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
2) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
3) .... Hukuk Dairesinin 08.05.2015 gün, 2015/1076 Esas, 2015/3487 Karar sayılı ilamında, “Davacı yüklenici ile davalı arsa sahipleri arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 30.01.2004 tarihli protokol ile sonlandırıldığı, mahkemece de aynı tarihteki fiyatlarla imalat bedelinin hesaplattırılarak hüküm altına alındığı, ne var ki yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu ve belediyenin 25.02.2004 tarihli yapı tatil tutanağında inşaatın statiğinde hata olduğu ve güçlendirilmesi gerektiğinin belirlendiği, ancak yüklenicinin kusuru ile oluşan bu giderin alacağından mahsubu cihetine gidilmemesinin doğru olmadığı, bunun yanında yüklenici ve arsa sahibi arasında 06.05.1999 tarihinde düzenlendiği anlaşılan belgeden arsa sahibinin de inşaat için bir kısım masraflar yaptığının yazılı olduğu ileri sürülerek, anılan belgede yazılı bedellerin de mahsubu istenildiği halde, bu hususta herhangi bir inceleme yapılmadığı ayrıca davalının bu kaleme ilaveten davacı adına ödediğini ileri sürdüğü ceza ödemesine ilişkin makbuzlar, ... ödemeleri ve su bedeline ilişkin savunmaları üzerinde durulmamasının da hatalı olduğuna” işaret edilerek karar bozulmuş ve mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
1086 sayılı HUMK"nın yürürlükte olduğu dönemde çıkarılan 09.05.1960 tarih, 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararında; ... bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usulî kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğacağı, usulî kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hakka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukuki alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usulî kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgili olduğu belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK"da da usulî kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir.
Yargısal ve bilimsel içtihatlarda “usulî kazanılmış hak” ya da “usulî müktesep hak” olarak adlandırılan bu ilke ... Hukuk Genel Kurulu"nun 10.02.1988 tarih, 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı ilâmında “Mahkemenin bozma kararına uymasıyla meydana gelen bozma gereğince işlem yapma ve hüküm verme durumu, taraflardan birisinin lehine ve diğeri aleyhine hüküm verme neticesini doğuracak bir durumdur ve buna usuli kazanılmış hak denilmektedir...” şeklinde tanımlanmıştır.
Bu durumda, ...’ın bozma kararına uyan mahkeme bozma kararı uyarınca işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü mahkemenin bozma kararına uyması ile, bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur.
Bozma ilamına uyan mahkemece bozma doğrultusunda inşaat mühendisi ve mali müşavir bilirkişiden 17.01.2019, 13.03.2019, 20.05.2019 ve 05.09.2019 tarihli ek raporlar alınmış ve bu ek raporlar hükme dayanak alınarak karar verilmiş ise de; alınan ek raporlarda güçlendirme bedeli ve davacı adına ödenen cezalar, ... ödemeleri ve su bedeli yüklenici alacağından mahsup edilmiş olmasına rağmen yüklenici ve arsa sahibi arasında 06.05.1999 tarihinde düzenlenen ve arsa sahibinin de inşaat için birtakım masraflar yaptığının yazılı olduğu belgede gösterilen arsa sahibinin inşaat için yaptığı masrafların yüklenici alacağından mahsubu yoluna gidilmemiş, mahkemce yüklenicinin yaptığı imalat bedeli 189.391,75 ₺’den 8.421,89 ₺ güçlendirme masrafı ile 22.326,20 ₺ davacı adına yapılan ..., belediye ve para cezası ödemeleri mahsup edilerek 158.584,30 ₺ hüküm altına alınmıştır.
O halde, mahkemece bozma ilamında sözü edilen 06.05.1999 tarihli belgede davalı ..."nın inşaat için yaptığı masraflar olarak gösterilen “2.901,50 + 63,00 = 2.964,50” ₺’nin (belgede 30.04.1999 tarihine kadar davalı ... tarafından ödendiği yazılı 465,89 ₺ sigorta bedeli bilirkişilerce 22.326,20 ₺ içinde yüklenici alacağından mahsup edildiğinden yeniden mahsubu yoluna gidilmeksizin) 158.584,30 ₺’den mahsubu ile 155.619,80 ₺’nin hüküm altına alınması gerekirken, bozma ilamına uyulduğu halde bozma ilamında belirtilen belgede gösterilen miktar yüklenici alacağından mahsup edilmeksizin 158.584,30 ₺’nin hüküm altına alınması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin mahkemenin 21.01.2020 tarihli ek kararına karşı yaptığı temyiz itirazlarının reddi ile ek kararın ONANMASINA, 2. bent uyarınca davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 3. bent uyarınca kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 3.050,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak ..."daki duruşmada vekille temsil olunan davalı ..."ya verilmesine, aşagıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."ya iadesine,
karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 27.05.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.