MAHKEMESİ:...Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hüküm davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde tebligata rağmen taraflar adına gelen olmadığı anlaşılmakla incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya evrak üzerinde incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, davacı ... bünyesinde çalıştırılan yolcu otobüslerinin vize işlemlerinin Trafik Kanunu"nun 34. maddesi uyarınca davalı şirkete yaptırıldığını, muayene için götürülen araçların bir kısmının vize işlemlerinin yapılmasına rağmen 7 adet otobüse haksız şekilde "ağır kusurlu" olduklarından bahisle vize verilmediğini, aradan birkaç gün geçtikten sonra aynı araçların hiçbir değişiklik yapılmadan götürülmesine rağmen vizelerini sorunsuz aldıklarını ileri sürerek, araçların kullanılamadığı süreler nedeniyle uğranılan zararın tazminini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, dava konusu raporların davalı şirketçe düzenlenmediklerini, husumetin ... Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş."ye yöneltilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.İlk derece mahkemesince, davacı otobüslerinin vize ve muayene işlemlerini yapan ...Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş."nin ... Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş."nin alt işletmecisi olduğu, işlemlerin yapıldığı İzmir ilinin davalının hizmet bölgesi sınırları içerisinde bulunmadığı, husumetin ... Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş."ye yöneltilmesi gerektiği belirtilerek, davanın usulden reddine karar verilmiş, taraf vekillerinin istinaf başvurusu, ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesince, davalı ile dava dışı ... A.Ş. ile... Taşıt A.Ş."nin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğu, görev alanlarının da farklı olduğu muayene yapan şirket ile davalının değil ... Taşıt A.Ş."nin anlaşmış olduğu gerekçesiyle, esastan reddedilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise, def"i değil itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re"sen nazara alınmasıdır. 6100 sayılı HMK"nın 124. maddesinde "Bir davada taraf değişikliği, ancak kârşı tarafın açık rızası ile mümkündür. (2) Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. (3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilir. (4) Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hakim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” hükmü bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen ilkeler ve kanun hükmü ile dava konusu vize ve muayene işlemlerinin yapılmasında yetkinin ... Muayene İstasyonlarına ait olduğu, ilgili muayene belgelerinde kuzey-güney ayrımı yapılmaksızın sadece “...” logosunun yer aldığı ve fakat resmi internet sitesinin iletişim bölümünde ise yalnızca ...A.Ş.’nin ticaret unvanın bulunduğu hususları birarada değerlendirildiğinde, pasif husumetin tayininde bahsi geçen yanılmanın kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığı tartışmasızdır. Bu durumda mahkemece, HMK"nın 124 ve 115. maddeleri gereğince, davacıya iradi taraf değişikliği yapmak üzere süre verilip dava dilekçesinin ilgilisine tebliği sağlanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun esastan reddi kararı doğru olmamış, istinaf mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulması uygun görülmüştür.
2-Bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir. SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, ...Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin 22.11.2019 tarih, 1997-2195 E.-K. sayılı kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunmayan davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 25.05.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.