17. Hukuk Dairesi 2019/3162 E. , 2020/5095 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı istinaf isteminin reddine dair Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nce verilen 19.02.2019 tarih, 2018/1563 E- 2019/255 K sayılı kararının Yargıtay"ca incelenmesi süresi içinde davalılar vekilleri tarafından istenmiş olmakla dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı borçlular ... ve ... aleyhine takip yapıldığını, takibin semeresiz kaldığını, borçluların dava dışı ... Turizm A.Ş."deki hisselerini diğer hissedar davalı ...’e sattıklarını belirterek, bu tasarrufların iptaline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, haksız açılan davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, süresi içerisinde davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince, tüm dosya kapsamına göre, davalıların aynı şirkette ortak olduklarından birbirlerinin durumunu bilebilevek şahıslardan olduğu gibi, alacağa karşılık yapılan hisse devrinin mutad ödeme vasıtası olarak kabulü mümkün olmadığından ve bu hali ile ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş olmasının, usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmadığı, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının HMK"nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar
verilmesi gerektiği belirtilmiş, Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK"nun 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali davasına ilişkindir.
1-Davalılar vekillerinin temyiz istemi, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 10.4.2019 tarihli Ek kararı ile dava konusu hisse senetlerinin değerinin 50.000,00 TL olduğu, kesinlik sınırında kaldığı gerekçesi ile red edilmiş, bu karar da süresi içerisinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiş olduğundan öncelikle bu hususun incelenmesi gerekmiştir.
Yapılan incelemede, istinaf mahkemesince, iptali istenilen hisse senetlerinin devir tarihindeki şirket genel kurul kararlarına göre 50.000,00 TL gibi bir değere sahip olduğu, dava değerini oluşturan hisse bedellerinin (muvazaalı olduğu iddia edilmediğinden) bu bedelin kabulü gerektiği ve değerin 58.000,00 TL altında kaldığından bahisle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Tasarrufun iptali davalarında, dava değerini takip konusu alacak miktarı ile iptali istenilen tasarruf değerinden hangisi az ise o değer oluşturmaktadır.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde dava değerini 100.000,00 TL olarak belirtmiş ve bu değer üzerinden harcını yatırmıştır. Yerel mahkemece yapılan yargılama sırasında hisse senetlerinin gerçek değerinin belirlenmesi yönünde bir işlem yapılmamış ise de, istinaf yargılaması sırasında dava dayanağı Mersin 6. İcra Müdürlüğünün 2013/3911 ve 3912 sayılı takip dosyalarında alınan 30.10.2018 tarihli bilirkişi raporlarında hisse senetlerinin beher pay değerinin 16.206,73 TL olduğu davalı ...’un devrettiği 40 adet pay değerinin 648.269,20 TL Hüseyin’in devrettiği 1960 adet pay değerinin 31.765.190,80 TL olduğu belirlenmiştir. Mersin 6. İcra Müdürlüğünün 2013/3911 sayılı takip dosyası alacağı 18.637.337,54 TL ve 3912 sayılı takip dosyasındaki alacak ise 18.637.337,54 TL"dir. Her ne kadar hisse devrinin gerçekleştiği 2015 yılı itibari ile hisse değeri belirlenmemiş ise de 2018 yılı değerleri dikkate alındığında, dava değeri 58.000,00 TL"nin üzerinde olduğu kesinlik sınırında olmadığı anlaşıldığından Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 10.4.2019 tarihli Ek kararının Bozularak Kaldırılmasına karar verilmiştir.
2-Mahkeme kararının incelenmesine geçildiğinde:
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: "Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30. madde hükmü uygulanır (16/4. Md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Harçlar ile ilgili düzenlemeler emredici nitelikte ve kamu düzeni ile ilgili olarak yapılmış olduğundan görevi gereği mahkemeler ve temyiz halinde Yargıtay tarafından da kendiliğinden gözetilir.
Mahkemece, dava konusu hisse senetlerinin devir tarihindeki gerçek değerleri tespit edilerek, davalılar Hüseyin ve Mahmut ihtiyari dava arkadaşı olduğundan herbiri yönünden yukarıda belirtilen karşılaştırma yapılmak sureti ile belirlenecek dava değeri üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 28-a maddesine göre nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin nispi harç tamamlatılmadan, yargılamaya devam edilerek işin esasının incelenip, karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş ve bozma nedenine göre diğer temyiz itirazları incelenmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 10.4.2019 tarihli Ek kararının Bozularak Kaldırılmasına, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyize konu yerel mahkeme kararının HMK 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, HMK 373/1. maddesi gereğince istinaf mahkemesinin esastan red kararının kaldırılarak aynı madde gereğince dosyanın kararı veren Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine, temyiz
peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 06/10/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.