17. Hukuk Dairesi 2019/5226 E. , 2020/4416 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen davada davacılar vekili ile asıl davada davalı ... vekili tarafından talep edilmiş, asıl davada davalı ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 21.05.2019 Salı günü asıl ve birleşen davada davacılar vekili Av. ... ile asıl davada davalı ... vekili Av. ... geldi. Diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar vekilleri dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahkemesine iade edilen dosya eksiklik tamamlanıp tekrar gelmekle, incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 10/09/2006 tarihinde davalı sürücü ... idaresindeki araç ile davalı ... idaresindeki motorsikletin ön kısmıyla çarpmasının etkisiyle kaldırımda yürüyen davacılar murisi yaya ..."a çarpması sonucu ..."un olay yerinde öldüğünü beyanla, davacı ..."a 10.000,00 TL, çocukları ... için 19.999,00 TL, ... için 10.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL manevi tazminat ve tüm davacılar için 1.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacılar vekili birleşen davada, araçların trafik sigortacısı olarak davalı ... şirketlerinin sorumluolduklarını, aynı olay nedeniyle davacıların uğradığı zararın karşılanması amacı ile zararın tam ve kesin olarak belirlenmesinin mümkün olmadığını, fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak üzere şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın ödenmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilrikişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 88.252,86 TL, davacı ... için 39.287,69 TL, davacı ... için 20.094,36 TL olmak üzere toplam 147.634,92 TL maddi tazminatın 10/09/2006 olay tarihinde işleyecek yasal faizi ile birlikte (birleşen dosyada davalı ... şirketleri poliçe limiti ile sorumlu olmak ve dava tarihinden faiz işletilmek kaydıyla) davalılardan müştereken ve mütelselsilen alınarak davacılara verilmesine, diğer davacıların maddi tazminat taleplerinin reddine, davacıların manevi tazminat taleplerinin kabulü ile davacılar ..., ..., ... için 10.000,00"er TL, davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... için 5.000,00"er TL olmak üzere toplam 60.000,00 TL manevi tazminatın 10/09/2006 olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56 (eski BK 47) maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nesafet kuralları çerçevesinde karar verilmiş olmasına göre; asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin ve asıl davada davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Destekten yoksunluk zararının hesabında, müteveffanın gelirinin doğru biçimde belirlenmesi, tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır.
Somut olayda; davacı taraf dava dilekçesinde desteğin emekli işçi olduğunu, ... Orman Ürünleri ve ... Mobilya işyerlerinde marangoz olarak çalıştığını beyanla destekten yoksun kalma tazminatı isteminde bulunmuştur.
Esnaf Oda yazı cevabı ile tarih belirtilmeden marangoz olarak çalışan birinin gelirinin 1.200,00 TL olduğu bildirilmiştir. Mahkemece; hükme esas alınan hesap raporunda tanık beyanları ile işçi olduğu tespit edildiğinden 1.200,00 TL gelir (yaklaşık asgari ücretin 3,15 katı) esas alınarak tazminat hesabı yapılmıştır. Mahkemece bahsi geçen rapor; davacı tanıklarının anlatımlarına göre, muris ..."un sürekli ve düzenli olarak her gün çocuklarının yanına gelerek marongozluk işinde çalıştığının bildirildiği dolayısıyla ölüm tarihi itibariyle asgari marongoz işçisi kadar destekliğinin bulunduğu vicdani kanaatine varıldığı gerekçesiyle hükme esas alınmıştır. Dosya kapsamında alınan destek için yapılan kolluk araştırması ile desteğin bahsi geçen adreste faaliyet gösterirken başkalarına uzun zaman önce devrettiği şu an işyerinin ... Mobilya olarak faaliyet gösterdiği, davacı eş ..."in kolluk araştırmasında, marangoz işçi olan eşinin geçimi sağladığı, gelirinin 450,00 TL olduğu belirlenmiştir.
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hüküm vermeye yeterli değildir. Mahkemece; desteğin SGK kayıtları ve çalıştığı iddia edilen işyeri kayıtları da getirtilerek pasif dönemde olan desteğin marangoz olarak çalışıp çalışmadığı ve kaza tarihinden geriye doğru gelirinin tespiti ile karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile afaki olarak asgari ücretin 3.15 katı gelir tazminat esas alınarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Kabule göre; 2918 sayılı KTK.nun 98/1, 99/1. maddeleri ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi Genel Şartları"nın B.2. maddesi uyarınca rizikonun, bilgi ve belgeleri ile birlikte sigortacıya ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortanın tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmakta, bu sürenin sonunda ödememe halinde temerrüt gerçekleşmektedir. Sigortaya başvurulmadan dava açılması veya icra takibi başlatılması halinde ise bu tarihlerde temerrüt gerçekleşir.
Bu durumda ilke olarak; davadan önce usulüne uygun başvuru yapılmış ise bundan 8 iş günü sonrasında, başvuru yapılmamış ise dava tarihi itibarıyla, belirlenen tazminat alacağının tamamı için anılan tarihlere uygun faiz uygulanması gerekir.
Somut olayda; davacı vekili dava dilekçesine ekli APS gönderi kayıtları ile davalı ... şirketlerine başvuru yaptığını beyanla kaza tarihinden itibaren faiz talep etmiş, mahkemece dava tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilmiştir. Bu durumda mahkemece; hasar dosyası düzenlenip düzenlenmediği araştırılarak davalı ... şirketlerinin dava tarihinden önce temerrüde düşüp düşmedikleri tespit edilerek karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin ve asıl davada davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl davada davalı ... vekilinin, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin manevi tazminat miktarına yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 2.037,00 TL vekalet ücretinin asıl davada davalı ..."den alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve birleşen davada davacılara verilmesine, 2.037,00 TL vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve asıl dava davalı ..."ye verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen davalarda davacılar ve asıl ve asıl dava davalı ..."ye geri verilmesine 07/07/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.