17. Hukuk Dairesi 2018/6374 E. , 2020/3670 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili ile davalılar ... ve ... vekillerince talep edilmiş, davalı ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 4.12.2018 Salı günü davacılar vekili Av. ... ile davalı ... vekili Av. ...geldi. Diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahkemesine iade edilen dosya eksiklik tamamlanıp tekrar gelmekle, incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 19.07.2011 günü davalıların sürücü, işleten ve trafik sigortacısı olduğu aracın davacıların kızı/kardeşi yaya ..."e çarparak ölümüne neden olduğunu, davacı anne ve babanın ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını, tüm davacıların desteğin ölümünden dolayı acı ve elem duyduklarını belirterek şimdilik davacı anne ve babanın her biri için 1.000,00 TL maddi tazminatın tüm davalılardan, anne ve babanın her biri için 40.000,00 TL, davacı iki kardeşin her biri için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile davacı anne ve baba için maddi tazminat talebini yükseltmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre, maddi tazminat davasının kabulü ile davacı ... için 23.321,28 TL, davacı ... için 27.648,79 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan, manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile davacı anne ve baba her biri için 20.000,00 TL, davacı iki kardeşin her bir için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 60.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sigorta şirketi dışındaki davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hüküm davacılar vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde ve özellikle, oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının benimsenmesinde, uzman bilirkişi raporunda belirtilen maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin tüm, davalı ... vekili ile davacılar vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, davacılar desteğinin ölümü nedeni ile Borçlar Kanunu"nun 45. maddesi (6098 sayılı BK m. 53) gereğince destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 Sayılı KTK.’nun 104. maddesi uyarınca, motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişiler, gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması veya buna benzer amaçlarla kendilerine bırakılan araçların neden olduğu zararlardan dolayı, işleten gibi sorumlu tutulmuşlardır. Bu şekilde oluşan zararlardan, aracın asıl işleteni veya o araç için zorunlu trafik sigorta sözleşmesini yapan sigortacının sorumlu olmayacağı da, bu yasal düzenlemede açıkça belirtilmiştir. Aynı madde hükmünde ayrıca, bu gibi mesleki faaliyette bulunanların, kendilerine teslim edilen araçların yönetmelikte gösterilen biçimde defterini tutmakla, maddenin ikinci fıkrasında da bu meslek sahiplerinin kendilerine teslim edilen motorlu araçların tümünü kapsayacak şekilde zorunlu trafik sigortası yaptırmakla yükümlü tutuldukları açıkça belirtilmiştir.
Bu madde uyarınca, galericinin gerçek işleten malik yerine farazi işleten olarak sorumlu tutulabilmesi için, araç üzerindeki eylemsel egemenliğin kesin biçimde bu yere
geçtiğinin ortaya konulması gerekmektedir. Bu durum, her somut olayın özelliğine göre ayrı değerlendirilmelidir. Kesinlikten uzak, duraksamalı durumlarda, hakimiyetin geçtiği kabul edilmemelidir. Zira, motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişilerin işleten gibi sorumlu tutulmalarının nedeni, bunların motorlu araç üzerindeki fiili hakimiyetin kesin olarak sahibi bulunmalarından kaynaklanmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, davalı kayıt maliki ...’nın aracı satış için galeriye teslim ettiğini iddia etmiş olmasına, savunması ekinde dava konusu araca dair satış vekaletnamesi sunmuş olmasına, yargılama sırasında dinlenen tanıkların anılan davalının dava konusu aracı ... Renault Bayine sattığını ifade etmiş olmasına ve bu hususun karar gerekçesinde 2918 sayılı KTK"nın 20/d maddesine göre Trafikte kayıtlı motorlu araçların noterlerce yapılmayan her çeşit satış ve devirleri geçersiz olduğu gerekçesi ile yeterince tartışılmamış olmasına göre, tarafların bu husustaki delillerinin değerlendirilerek aracın galericilik yaptığı belirtilen ... adlı galeriye teslim edilip edilmediği, davalı ...’nın araç satışı için vekalet verdiği kişilerin oto galeri ile ilişkisi değerlendirilmeksizin eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
3-Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının incelemesine gelince; Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkında hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, hak ve nasafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K.nun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nasafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının davacılar anne ... baba ... yönünden kabulüyle anılan bu davacılar için takdir olunan manevi tazminatın bir miktar düşük olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın davacılar ... ve ... yararına bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de;
AAÜT"nin 3/2 md gereği red sebebi aynı olan davalılar için tek avukatlık ücreti verilmesi gerekirken, manevi tazminatın kısmen reddedilen kısmındaki red sebebi müşterek
olan her bir davalı için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmedilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm, davalı ... vekili ile davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davalı ... ve davacılar ... ile ... yararına BOZULMASINA, 1.630,00 TL vekalet ücretinin davalı ..."dan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacılara verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 5.684,37 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ..."dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı ..."ya geri verilmesine 18/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.