17. Hukuk Dairesi 2019/6636 E. , 2020/3039 K.
"İçtihat Metni"17. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... ... vekili ile davalı Maliye Hazinesi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili; davalıların ehliyeti bulunmayan sürücüsü ve maliki olduğu trafik sigortası bulunmayan aracın davacıların üniversite öğrencisi olan yaya murisine çarpması neticesinde vefatına neden olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacı anne ... için 30.000,00 TL, baba ... için 30.000,00 TL, kardeşler ..., ..., ..., ... ve ... için 20.000,00 "er TL olmak üzere 160.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve ..."den kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilini, anne ... için 1.000,00 TL, baba ... için 1.000,00 TL olmak üzere 2.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini davacı ... için 13.061,92 TL , davacı ... için 6.685,46 TL olmak üzere toplam 19.747,38 ye yükseltmiştir.
Davalı Hazine vekili; öncelikle davaya husumet yönünden itiraz ettiklerini, açılan davada Hazine"nin herhagi bir taraf sıfatı bulunmamakla öncelikle açılan davanın Hazine yönünden husumet yönünden reddini, husumetin Güvence Hesabına yönledirilmesi gerektiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı Güvence Hesabı vekili; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma,toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın maddi tazminat yönünden kabulü ile,davacı ... için 6.685,46TL"nin, davacı ... için 13.061.92TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (Maliye Hazinesi hariç) tahsiline, manevi tazminat yönünden kısmen kabulü ile, davacılar ... ve ... için 15.000,00’er TL, diğer davacı kardeşler için 8.000,00’er TL manevi tazminatın davalılar ... ve ..."den olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... ... vekili ile davalı Maliye Hazinesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde,dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ... ... vekilinin aşağıdaki (2) ve (3) nolu bentler dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, davalı Maliye Hazinesi vekilinin aşağıdaki (4) nolu bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma zararının hesabında, destekten yoksun kalanlara müteveffanın sağlığında sağlamış olduğu/olacağı yardımın miktarı belirlenmelidir.
Trafik kazası sonucu destek ölmeseydi hayatın olağan akışı içinde çocukların, eş ve çocuklarının yanında ana ve babaya destek olacakları varsayılmalıdır. Eş, çocuklar ile anne ve babanın desteklenen olduğu durumlarda destek paylarını belirlerken desteğin gelirinin bir miktarını kedisine bir miktarını eşine, bir miktarını çocuklarına bir miktarına da anne ve babasına ayıracağı kabul edilmektedir.
Hayatın olağan akışına göre desteğin ileride evleneceği ve en az iki çocuk sahibi olacağı kabul edilerek, desteğin evleninceye kadar gelirinin yarısını kendi ihtiyaçları yarısını da anne ve babası için ayıracağı varsayılarak bu dönemde desteğe iki anne ve babaya birer pay vermek suretiyle desteğin tüm gelirine oranlandığında evlenmeden önceki dönem içinde anne ve babanın her birine %25 pay verilmesi gerektiği, desteğin ileride evlenmesi ile birlikte desteğe iki eşe iki anne ve babaya birer pay verilerek, yine desteğin tüm gelirinin oranlanarak anne ve babaya %16 şar pay ayrılması, desteğin bir çocuğunun olması durumunda iki pay desteğe, iki pay eşe bir pay çocuğa ve birer pay anne ve babaya ayrılmak suretiyle desteğin tüm gelirine oranlandığında anne ve baba için %14 er pay verilmesi daha sonra ikinci çocuğun doğacağı varsayılarak bu kez desteğe iki, eşe iki, çocukların her birine birer ve anne ve babaya birer pay verilerek desteğin tüm gelirine oranlanarak anne ve babaya 12,5 er pay verilmesinin uygun olacağı, daha sonra anne ve babadan yaşam tablosuna göre hangisi destekten çıkacaksa kalan kişiye diğerinin payının ilave edilerek destek tazminatlarının varsayımsal hesabının yapılması gerekeceği, Dairemizin yerleşik uygulaması gereğidir.
Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda desteğin belirlenen destek pay oranları yukarıda açıklanan Dairemiz içtihatlarına aykırı belirlenmiş olup denetime ve hüküm kurmaya elverişli değildir.O halde mahkemece; yukarıda açıklanan ilkelere uygun şekilde yeni bir hesap bilirkişisinden rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmamıştır.
3-TBK"nun 53/3. maddesi gereği, ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde, onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yoksun kalınan gerçek destek miktarının tespit edilebilmesi için öncelikle desteğin sağlığında elde ettiği net gelirin doğru saptanması icap eder. Destekten yoksunluk zararının hesabında müteveffanın gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır.
Davacıların murisi ... kaza tarihinde 21 yaşında olup dava dilekçesinde, müteveffanın Hatay ... Üniversitesi Tarih Bölümünde öğrenci olduğu belitilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan 12.11.2015 tarihli hesap bilirkişi ek raporunda yüksekokul mezunu bir kişinin asgari ücretin iki katını alacağı nazara alınarak destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması yapılmış, davalı tarafça hesap raporuna süresi içerisinde itiraz edilmiştir. Mahkemece desteğin geliri yönünde gerekli araştırma yapılmadan karar verilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece davacılar vekilinice iddia edildiği üzere kaza tarihinde desteğin üniversite öğrencisi olup olmadığı araştırılarak üniversite öğrencisi olması halinde, mezun olacağı tarihin ilgili öğrenim kurumundan sorulması; ilgili meslek odaları ve meslek kuruluşlarından mezuniyetinden itibaren ne kadar sürede iş bulabileceği, emsal gelirinin ne kadar olacağı gibi hususların sorulması; bu tespitlerden sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek tazminat hesabının yapılması için, bilirkişiden rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
4- 5684 sayılı Sgortacılık Kanunu 14/1 maddesi “Bu Kanunun 13 üncü maddesi, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile ihdas edilen zorunlu sorumluluk sigortaları ile bu Kanunla mülga 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu çerçevesinde ihdas edilmiş olan zorunlu sigortalara ilişkin olarak aşağıdaki koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların bu sigortalarla saptanan geçerli teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde Güvence Hesabı oluşturulur.” şekilde düzenlenmiştir.
Somut olayda davacı vekili, kazaya karışan aracın kaza tarihinde trafik sigortasının bulunmaması nedeniyle her ne kadar Karayolları Trafik Garanti Fonu (Maliye Hazinesi) ne karşı dava açmış ise, davada yasal hasım Güvence Hesabıdır. Mahkemece, hükmedilen tazminatlar yönünden Maliye Hazinesi hariç olarak hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmamakla birlikte yargılama giderleri yönünden de Maliye Hazinesini hariç tutarak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmamıştır. Davacı vekili de temsilci de hata yaptıklarını beyan etmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ... vekili ile davalı Maliye Hazinesi vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... ... vekilinin temyiz itirazları ile (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Maliye Hazinesi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... ..."ya geri verilmesine 02/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.