17. Hukuk Dairesi 2018/4015 E. , 2019/1085 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; müvekkillerinin yolcusu olduğu, davalıların işleteni ve sigortacısı olduğu aracın karıştığı kazada müvekkillerinin yaralandıklarını ve malul kaldıklarını açıklayıp 1.000,00"er TL maddi tazminat ile toplam 10.000,00 TL manevi tazminat talebinde bulunmuş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini artırmıştır.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, müvekkilinin poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olduğunu savunmuştur.
Mahkemece, toplanan delillere göre davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile davacı ... için 3.000,00 TL manevi tazminatın, davacı ... için 4.000,00 TL manevi tazminatın davalı... Turizm Seyahat Ltd. Şti."den tahsiline, davacıların maddi tazminat taleplerinin kabulü ile davacı ... için 25.000,00 TL, ... için 25.000,00 TL olmak üzere toplam 50.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacılar vekili, hükmün temyizinden sonra 15.05.2017 tarihli dilekçesi ile davalı ... Turizm Seyahat Ltd. Şti. aleyhine açtıkları davadan feragat ettiğini bildirmiştir. Davacılar vekilinin davadan feragate yetkisi bulunduğu anlaşılmakla anılan dilekçe içeriğine göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
2-Dosya kapsamına göre davalı ... Sigorta A.Ş., kazaya neden olan aracın ihtiyari mali sorumluluk ve ferdi kaza sigortacısıdır.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın, sigorta teminatının kapsamını belirleyen 1. maddesine göre, bu tür sorumluluk sigortasını yapan sigortacı, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası hadlerinin üzerinde kalan kısmını poliçede yazılı hadlere kadar temin etmekle yükümlüdür.
Bahse konu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu, yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir.
Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu mali mesuliyet sigortası kapsamında ise bu aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak limit aşımında ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu söz konusu olacaktır. Bu tür davalarda mahkemece yapılacak iş; olay tarihindeki zorunlu mali sorumluluk sigortası teminat hadleri araştırılarak limit artırımı sözkonusu olduğu taktirde artan bu kısım için zorunlu mali sorumluluk sigortasının sorumluluğuna karar vermek, düzenlenmiş zorunlu trafik sigortası bulunmaması halinde 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 108 nci ve Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği’nin 8/c maddelerine göre Garanti Fonu’nun sorumlu olduğu ve bunun üzerinde kalan zarar var ise, davalı ... şirketini poliçesinde yazılı teminat miktarı ile sınırlı olmak üzere bu miktardan sorumlu tutmaktır.
Somut olayda, davacıların yolcu olarak bulunduğu aracın, ihtiyari mali mesuliyet ve ferdi kaza sigortacısının davalı ... Sigorta A.Ş. olduğu, dosya kapsamındaki poliçeden anlaşılmaktadır.
Kaza tarihindeki zorunlu mali mesuliyet sigortası teminat limiti 40.000,00 TL olarak, ihtiyari mali mesuliyet sigortası teminat limiti 12.500,00 TL, ferdi kaza sigortası teminat limiti ise 3.000,00 TL olarak belirlenmiştir.
Somut olayda; davacılar vekili meydana gelen kaza nedeni ile müvekkillerinin maddi zararlarının bulunduğunu açıklayıp toplam 50.000,00 TL"nin tahsilini talep etmiş, mahkemece davanın kabulü ile toplam 50.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan ilkeler gözetildiğinde, kazaya neden olan aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olan davalı ... Sigorta A.Ş."nin kaza tarihindeki teminat limiti olan 12.5000,00 TL ihtiyari mali mesuliyet sigortası teminat limitini aşacak şekilde ve poliçeler arasındaki sıralı sorumluluk ilkesi gereğince kaza tarihindeki zorunlu mali mesuliyet sigortası teminat limitleri gözetilmeksizin yazılı yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3-Davalı ... sigorta A.Ş., aynı zamanda kazaya neden olan aracın Ferdi Kaza sigortacısıdır. Bu sigorta, can sigortası türlerinden olup, bir meblağ sigortası olması itibariyle de, ölüm halinde limit kadar olmak üzere maktu; yaralanma halinde ise, yapılan tedavinin giderleri bakımından buna ilişkin limiti geçmemek üzere ve yapılan harcama kadar nispi; sürekli sakatlık halinde ise, sakat kalma oranı ve sakatlığın derecesine göre limitin belli oranı olmak üzere, sigorta bedelinin ödenmesi gerekeceğinden, bu yönlerin ispatlanması yeterli olup, gerçek zararın hesaplatılmasına girişilmeksizin, tespit edilecek bu miktarların aynen ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, mahkemece, öncelikle davacının talebini iş göremezlik ve ferdi kaza sigortasına ilişkin olarak açıklamasının istenilmesi, ondan sonra uzman bir doktor ve sigortacı bilirkişinin de bulunduğu bir bilirkişi kuruldan alınacak rapor ile davacıların riziko nedeniyle uğradığı kısıtlılıkların, ferdi kaza sigorta poliçesi genel şartlarındaki karşılığı varsa tespit ettirilmek ve buna göre hak edebileceği sigorta bedeli belirlenerek, sonucuna göre karar verilmek gerekirken, davalı ... şirketinin davacının daimi maluliyeti nedeniyle aktüerya uzamanı tarafından belirlenen tazminattan sorumlu tutulması doğru olmamıştır.
4-Mahkemece, davalı ... haksız fiil tarihinden itibaren temerrüt faizi ile sorumlu tutulmuştur. İhtiyari mali sorumluluk sigortasına uygulanacak hükümleri düzenleyen 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 100 ncü maddesinde aynı kanunun 98 ve 99 ncu maddelerine atıf yapılmamış olması ve genel şartlarda da bu hükümlere paralel bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu tür sigortada tazminat alacağının muacceliyeti genel hükümlere göre saptanmalıdır.
Sigortacının sigorta bedelini ödeme borcu, T.T.K.nun 1299 ncu maddesi hükmü uyarınca, rizikonun gerçekleştiğini sigortacıya ihbar borcunun aynı Yasa’nın 1292 nci maddesi hükmünce doğduğu tarihte muaccel olur. O halde, davalı ... şirketine davacılar tarafından dava tarihinden önce yapılmış bir ihbar bulunup bulunmadığının tespiti ile yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda temerrüt tarihinin belirlenmesi, ihbar bulunmadığı taktirde dava tarihinde temerrüde düşürülmüş olduğunun kabulü gerekirken, yazılı olduğu şekilde davalı ... şirketinin haksız fiil tarihinden itibaren temerrüt faizinden sorumlu tutulması da doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; davalı ... kaza nedeni ile ortaya çıkan zarardan teminat limiti ile sorumlu olduğundan harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinden de teminat limiti oranında sorumlu olup, bu hususun gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlere feragat nedeni ile (2),(3) ve (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine 07/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.