Davacılar ... (kendisine asaleten, ... adına velayeten) ile davalılar ... ve ... A.Ş. arasındaki dava hakkında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)’nden verilen 17/04/2015 gün ve 2012/746-2015/250 sayılı hükmün Dairemizin 29.11.2017 gün ve 2015/11279-2017/11110 sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiş olup, süresi içinde davalı ... A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, davalı ... idaresindeki müvekkili ...’e ait aracın tek taraflı trafik kazası yapması sonucu yolcu olan murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin eşi ve çocuğu olup destekten yoksun kaldığını beyanla, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile davacı eş ... için 10.000,00 TL, müşterek çocuk ... için 10.000,00 TL maddi tazminat talep etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini davacı eş ... için 136.116,62 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... sigorta A.Ş vekili, davanın reddini savunmuş, diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile, ... için 136.116,62 TL, ... için 7.519,41 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen (davalı ... yönünden olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı ... şirketi yönünden 26/07/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ve poliçe limitleri dahilinde tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ... A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin onama ilamı üzerine davalı ... A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi talep edilmiştir.
1-6100 sayılı HMK"nun geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK"nun 440/III-1 maddesinde
öngörülen karar düzeltme parasal sınırı 01.01.2017 tarihinden itibaren 13.900,00 TL olarak belirlenmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 7.519,41 TL maddi tazminata hükmedilmiştir. Dairemizin onama ilam tarihi dikkate alındığında, davalı ... A.Ş. vekilinin karar düzeltme dilekçesinin davacı ... hakkındaki hükmün kesin olması nedeniyle miktar itibariyle reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası"nın; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğun bir kusur sorumluluğu olmayıp sebep sorumluluğu olduğu, böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike ../...
sorumluluğuna ilişkin bulunduğu öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (Fikret Eren, Borçlar Hukuku, 9. Bası, s. 631 vd.; Ahmet Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, Genişletilmiş 10. Baskı, s. 264 vd).
Kanun koyucu, 2918 sayılı KTK’nun 91. maddesiyle de; işletenin aynı Kanunun 85. maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası (Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) yaptırma zorunluluğunu getirmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, işletenin sorumluluğu hukuki nitelikçe tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunmakla, işletenin hukuki sorumluluğunu üstlenen zorunlu sigortacının 91. maddede düzenlenen sorumluluğu da bu kapsamda değerlendirilmelidir.
Karayolları Trafik Kanunu’nda zorunlu trafik sigortasına ilişkin olarak, sorumluluğun kapsamı yanında, bu kapsam dışında kalan haller de açıkça düzenlenmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadır:
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.”
hükmü ile, zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış; burada örnekseme yoluna gidilmeyip; tek tek ve tahdidi olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Somut olayda davacı ...’in maliki ve davalı ... A.Ş.’nin zorunlu trafik sigortacısı olduğu araçta yolcu olarak bulunan muris tek taraflı trafik kazası sonucu vefat etmiş, işleten-sigortalı davacı eş ... kendisi için de kendi zorunlu trafik sigorta şirketi olan ...
A.Ş.’den destekten yoksun kalma tazminatı talep etmiş, mahkemece davacı ... yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Oysa ki yukarıdaki açıklamalar ışığında zorunlu trafik sigortasının amacı, trafik kazaları sonucu 3. kişilere verilecek zararların güvence altına alınmasıdır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 92. maddesi ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A.3.b maddesinde "işleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri"nin teminat kapsamı dışında kalacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre işletenin, işleten olarak kendi sorumluluğunu üstlenen davalı zorunlu trafik sigortacısından tazminat talebinde bulunması mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece zorunlu trafik sigortacısı, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığından ve olayda davacı işleten ... davalı zorunlu trafik sigorta şirketi karşısında zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunmadığından, davacı işleten ...’in ... A.Ş.’den talep ettiği destekten yoksun kalma tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bu husus ilgili onama ilamında sehven gözetilmediğinden, davalı ... A.Ş. vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile onama ilamı kaldırılarak hükmün davacı ... yönünden belirtilen nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin karar düzeltme dilekçesinin davacı ... hakkındaki hükmün kesin olması nedeniyle miktar itibariyle reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile, Dairemizin 2015/11279-2017/11110 sayılı onama ilamının ortadan kaldırılmasına, Dairemizin 2015/11279-2017/11110 sayılı ilamına 1) nolu bent olarak “Dosya içerisindeki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davalı ... A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.” bendinin yazılmasına, 2) nolu bent olarak yukarıdaki 2) nolu bentteki bozma gerekçelerinin yazılmasına, sonuç kısmına “Yukarıda 1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, 2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile yerel mahkeme hükmünün davacı ... yönünden BOZULMASINA,” ibarelerinin yazılmasına, temyiz ve tashihi
karar peşin harçlarının istek halinde davalı ... A.Ş."ye geri verilmesine, 28/01/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.