MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacıların eşi/ babası ... çarpmasıyla ölümlü kaza meydana geldiğini, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldığını ve manevi zarara uğradıklarını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 400,00 TL. maddi ve 60.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 22.06.2015 tarihli ıslah dilekçesiyle, davacı ... için maddi tazminat taleplerini 12.021,87 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, davadan önce davacı eş ... ibraname karşılığı 7.864,00 TL. tazminat ödediklerini ve poliçeden doğan sorumluluklarının son bulduğunu, kabul anlamına gelmemek kaydıyla poliçe limitiyle sınırlı biçimde ve sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında zarardan sorumlu olduklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekili, davalıya ait araç sürücüsünün şahsi kusuru nedeniyle kaza meydana geldiğinden davalı şirkete husumet düşmeyeceğini, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., davaya konu kazada davacılar murisinin asli kusurlu olduğunu, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 12.021,87 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, davalı ... şirketi yönünden 27.11.2013 ve diğer davalılar yönünden kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte müteselsilen tahsiline; diğer davacılar yönünden destekten yararlanma şartları oluşmadığından, bu davacıların maddi tazminat isteminin reddine; davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL. ve diğer davacılar için 10.000,00"er TL"nin kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte sigorta şirketi dışındaki davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu kazaya karışan aracın maliki olan davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş"nin, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 85. vd. maddeleri gereği, araç işleteni sıfatıyla davacıların maddi ve manevi zararlarından, araç sürücüsüyle birlikte sorumluluğuna hükmedilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; oluşa ve dosya kapsamına uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporundaki kusur oranlarının benimsenmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına; manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56. maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle, ölenin yakınlarının, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma zararının hesabında vefat edenin gelirinin belirlenmesi, tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma hayatının, aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresi, bakiye yaşam süresi varsa kalan sürenin de pasif çalışma devresini oluşturduğu; destekten yoksun kalma
nedeniyle tazminatın hesabında, pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulü gerektiği Dairemiz"in yerleşmiş içtihatlarındandır.
Pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücretin, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığı olduğu, ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağı açıktır. Zira, asgari geçim indirimi (AGİ), ücretin eki olmadığından, tazminat alacaklarının hesaplanmasına esas ücrete dahil edilemez.
Somut olaya bakıldığında; hükme esas alınan 11.05.2015 tarihli hesap bilirkişi raporunda, kaza ile ölüm tarihinde 72 yaşında ve emekli olan desteğin pasif devrede olduğu gözetilerek sadece pasif dönem hesabının yapıldığı rapor içeriğinde belirtilmiş olmasına rağmen, desteğin muhtemel bakiye ömür süresinin sonu olan 13.10.2020 tarihine kadar, bekar ve çocuksuz kişiler için kabul edilen AGİ dahil edilmiş asgari ücret üzerinden tazminatın hesaplandığı görülmektedir.
Yine, anılan raporda, desteğin tek hak sahibi olan davacı eşi ... gelirinin %45"i oranında destek payı ayıracağı kabul edilip hesaplama yapıldığı belirtilmiş olmasına rağmen; desteğin tazminata esas geliri üzerinden %45 davacı payına tekabül eden kısım belirlenmeden, sadece davalı yanın kazadaki kusur oranı gereği indirim yapılmak ve davalı ... şirketinin ödediği bedelin güncellenmiş değeri düşülmek suretiyle tazminat belirlenmiştir. Desteğin, hak sahibi olan davacı eşine gelirinden belli oranda pay ayıracağı kabul edilmeli ve desteğin gelirinden davacı hak sahibine ayrılan bu paya denk gelen kısım esas alınıp tazminat belirlenmesi gerekirken bu esaslara uymayan raporun hükme esas alınmasıyla karar verilmesi doğru değildir.
Bu durumda mahkemece; davacılar desteğinin pasif devrede olduğu dikkate alınmak suretiyle, desteğin muhtemel bakiye ömür süresinin tamamı için AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden hesaplama yapılması; yine, tek hak sahibi davacı eş ... için, desteğin gelirinden % 45 oranında (usuli kazanılmış hakların korunması bakımından) ayrılacak payın dikkate alınmasıyla tazminatın hesaplanması için, konusunda uzman başka bir aktüerya bilirkişisinden rapor alınıp oluşacak sonuca göre (kazanılmış haklar gözetilerek) karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş."ye geri verilmesine 21/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.