17. Hukuk Dairesi 2018/712 E. , 2020/6957 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
...
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekili, davalılar ..., ..., ... vekili, dahili davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı ... vekili, davalıların işleteni, sürücüsü olduğu trafik sigortası bulunmayan aracın neden olduğu kazada davacının yaralandığını ileri sürerek asıl davada 22.000,00 TL maddi, ıslah dilekçesi ile 60.000,00 TL
maddi ve 50.000,00 TL manevi ve birleştirilen davada 42.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı ... vekili, davalıların işleteni, sürücüsü olduğu trafik sigortası bulunmayan aracın neden olduğu kazada davacının yaralandığını ileri sürerek 1.600,00 TL bakıcı gideri, 370,00 TL taşıma gideri ve hesaplanacak işgücü kaybı tazminatı ile 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı ... vekili, davalıların işleteni, sürücüsü olduğu trafik sigortası bulunmayan aracın neden olduğu kazada kurum çalışanının eşi ..."in tedavi gideri olarak ödenen 20.390,57 TL"nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, Dairemizin ilgili bozma ilamına uyulmasına karar verilerek toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; Birleşen 2006/30 esas sayılı dosya yönünden; Maddi tazminat yönünden açılan davanın kısmen kabulu ile, 1.970,00 TL tedavi giderinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, Davacının işgücü kaybı nedeniyle tazminat talebinin reddine, Manevi tazminat açısından açılan davanın kısmen kabulu ile, 10.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 13.08.2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
2005/208 ve birleşen 2009/36 esas sayılı dava dosyaları yönünden; Maddi tazminat talebinin kabulu ile, 64.403,91 TL sürekli kısmi iş göremezlik zararı alacağının, 6.740,43 TL geçici iş göremezlik zararı alacağının davalı ..."dan haksız fiil tarihi olan 13.08.2015, davalı ... yönünden dava tarihinden itibaren, 4.409,29 TL tedavi giderinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, (davalı ... açısından poliçe limiti ile sınırlı olarak)2009/36 esas sayılı dava dosyası yönünden manevi tazminat talebinin kısmen kabulu ile, 20.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 13.08.2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile
birlikte davalı ... alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, davalı ... yönelik manevi tazminat talebinin reddine, davalı ... yönünden 2005/208 ve 2009/36 esas sayılı davaların reddine,
Birleşen 2007/65 esas sayılı dava dosyası açısından davanın kabulü ile; 20.390,57 TL"nin davalılar ..., ..., ve Sosyal Güvenlik Kurumu"ndan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı ... (Garanti Sigortası Hesabı) vekili, davalılar ..., ..., ... vekili, dahili davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delilillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve mahkemenin sadece gerekçeli kararda adının " İş mahkemesi sıfatıyla" yazılmasının maddi hata niteliğinde olmasına göre davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekili, davalılar ...,..., ... vekili, dahili davalı SGK vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen 2009/36 esas sayılı dosyalara ilişkin temyizlerin incelenmesinde;
a) Davacı ... vekili dava dilekçesinde fazlaya dair hakları saklı tutulmak kaydıyla,10.000,00 TL iş gücü kaybı, 5.000,00 TL tedavi gideri,7.000,00 TL refakatçi gideri olmak üzere 22.000,00 TL maddi tazminat talep etmiştir. Islah dilekçesi ile taleplerini 20.000,00 TL iş gücü kaybı, 30.000,00 TL bakıcı gideri,10.000,00 TL tedavi gideri olarak yükseltmiştir. Davacı 2009/36 esas sayılı dosya ile asıl davaya ek olarak sürekli ve geçici iş göremezlik zararı için toplam 42.000,00 TL talep etmiştir.
Dosya içerisinde bulunan 18.08.2011 tarihli hesap raporuna göre davacı ...’nin iş göremezliğiyle ilgili olarak geçici iş göremezlik zararı 6.740,43 TL,sürekli iş göremezlik zararı 64.403,91 TL olarak belirlenmiş olup mahkemece hükme esas alınarak davanın kabulü ile, 64.403,91 TL sürekli kısmi iş göremezlik ve 6.740,43 TL geçici iş göremezlik tazminatına hükmedilmiştir.
Yargılamaya hakim olan ilkelerden olan “taleple bağlılık ilkesi” 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 26) düzenlenmiş olup, hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Açıklanan nedenlerle 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesi (6100 sayılı HMK m. 26)gereğince, davacı ... için iş
gücü kaybı asıl ve birleşen davada 62.000,00 TL olarak talep edilmesine rağmen, mahkemece, davacı ...’den taleplerinin ne kadarının geçici, ne kadarının sürekli iş göremezlik tazminatı olarak istenildiği açıklattırılmaksızın, talepten fazlasına karar verilmesi doğru görülmemiştir.
b)Davalı ...’nın maddi tazminattan sorumlu olduğu, manevi tazminattan sorumlu olmadığı gibi manevi tazminata ilişkin yargılama gideri, vekalet ücreti ve harçlardan da sorumlu değildir.
Mahkemece davacının manevi tazminat talebi hakkında yargılama gideri, vekalet ücreti, karar ve ilam harcından davalı ...’nın diğer davalılar ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğuna dair karar verilmesi doğru görülmemiştir.
c) Bozma neden ve şekline göre davalılar ...,...,...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
3-Birleşen 2006/30 esas sayılı dosyasının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
a)6100 sayılı HMK"nın geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 2016 yılı için 2.190,00 TL"dir.
Kesinlik sınırı kamu düzeni ile ilgilidir. Temyize konu davacı ... lehine hükmedilen maddi tazminat yönünden verilen karar, anılan yasanın yürürlüğünden sonra verildiğinden davalı ... ile davalılar ..., ..., ... yönünden kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden; davalı ... vekili ile davalılar ..., ..., ... vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
b)Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli ve tarafların kusur durumu da gözönünde tutularak, 6098 sayılı B.K.’nın 56.maddesindeki (818 sayılı BK"nın 47. maddesi) özel haller dikkate alınarak, hak ve nasafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K"nın 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nasafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında takdir olunan manevi tazminatın bir miktar fazla olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
c)Davalı ... maddi tazminattan sorumlu olduğu, manevi tazminattan sorumlu olmadığı gibi manevi tazminata ilişkin yargılama gideri, vekalet ücreti ve harçlardan da sorumlu değildir.
Mahkemece davacının manevi tazminat talebi hakkında yargılama gideri, vekalet ücreti, karar ve ilam harcından davalı ... Hesabının diğer davalılar ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğuna dair karar verilmesi doğru görülmemiştir.
ç)Bozma neden ve şekline göre davalılar ..., ..., ...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
4-Birleşen 2007/65 esas sayılı dosyasının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
a)Karar tarihinden önce 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun"un 1. maddesi gereğince büyükşehir belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belde belediyeleri ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Bu nedenle davada taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Oysaki taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilemez. Buna göre, Deştiğin Belediyesi’nin 6360 sayılı Kanuna göre sona tüzel kişiliği sona erdiği anlaşıldığından mahkemece malvarlığı kime devredildiği araştırılarak davaya dahil edilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
b) Mahkemece; dahili davalı SGK harçtan muaf olmasına karşın, dahili davalı SGK aleyhine harca hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
c)Bozma neden ve şekline göre davalılar ..., ..., ...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekili, davalılar ...,..., ... vekili,dahili davalı SGK vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE;(2) nolu bendin (a) fıkrasında açıklanan nedenlerle, davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekili, davalılar ..., ..., ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile; 2) nolu bendin (b) fıkrasında açıklanan nedenlerle, davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile; (2) nolu bendin (c) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalılar ..., ..., ...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına;(3) nolu bendin (a) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalı ... vekili ile davalılar ...,..., ... vekilinin temyiz dilekçesinin reddine; (3) nolu bendin (b) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalılar ...,...,... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile; (3) nolu bendin (c) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalı ...(Garanti Sigortası Hesabı) vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile; (3) nolu bendin (ç) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalılar ...,...,...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına; (4) nolu bendin (a) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalılar ...,...,... vekili ile dahili davalı SGK vekilinin temyiz itirazının kabulü ile; (4) nolu bendin (b) fıkrasında açıklanan nedenlerle dahili davalı SGK vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA;(4) nolu bendin (c) fıkrasında açıklanan nedenlerle davalılar ..., ...,...’ın yargılama gideri ve vekalete ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 12.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.