17. Hukuk Dairesi 2016/12173 E. , 2019/5358 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl dosyada davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine, birleşen davanın ise reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar-asıl dosya karşı davalıları vekili,asıl ve birleşen dosyalar davalısı ... İlaç Tic.A.Ş. vekili ile asıl ve birleşen dosyalar davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar-karşı davalılar vekili asıl dava dilekçesinde; davalı ..."ın 12.6.2009 tarihinde sevk ve idaresindeki araç ile ..."ın kullandığı motosiklete çarptığını ve ölümüne sebebiyet verdiğini, zorunlu trafik sigortası yapan ... Sigorta AŞ"nin kazada sigorta hükümleri uyarınca müteselsilen ve müştereken sorumlu olduğunu, davalıyı istihdam eden ... İlaç Tic. A.Ş."nin de istihdam eden sıfatı ile müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğunu, ..."nın vefatı sebebiyle ailesi ..."nın desteğinden yoksun kaldıklarından destekten yoksun kalma tazminatı ile cenaze ve defin masraflarının tazmini ve manevi tazminat talebi için mahkemeye başvurduklarını, ..."nın ailesinin tarlasına baktığı kadar dedesinin tarlalarına da baktığını, tarlayı ekip sürdüğünü ve hasadı kaldırdığını beyanla, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, murisin baba ve annesi ... için 1.000,00"er TL maddi, 15.000,00"er TL manevi, dede ... ve kardeş ... için 1.000,00"er TL maddi 5.000,00"er TL manevi ve davacı diğer kardeşler için ise 7.000,00"er TL manevi tazminatın, maddi tazminatlar yönünden müteselsilen ve müştereken tüm davalılardan, manevi tazminatlar yönünden ise sigorta şirketi dışındaki davalılardan müteselsilen ve müştereken tahsiline karar verilmesini,
Birleşen davada ise, müvekkillerinin müşterek yeğeni ..."nın vefat etmesi ile dayıları, halaları ve teyzesinin perişan olduğunu belirterek davanın kabulüne, her bir davacı için 10.000,00"er TL manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren işletilecek bankalarca uygulanan en yüksek faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl dosya davalısı ... Sigorta A.Ş. vekili, asıl ve birleşen dosya davalıları ... İlaç Tic. A.Ş. ve ... vekilleri davanın reddini savunmuş, asıl dosya karşı davacısı ... vekili dava dilekçesinde zamanaşımı def"in de bulunmak suretiyle, 25.000,00 TL manevi tazminat 1,00 TL maddi tazminatın davacılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre,asıl davanın kısmen kabulüyle; davacı ... için 6.409,19 TL maddi, davacı ... için 6.409,19 TL maddi tazminatın haksız fiil tarihi olan 12/06/2009"dan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davalılara verilmesine,
davacılar... için 10.000,00"er, davacı kardeşler... için 4.000,00"er TL, davacı dede ... için 2.000,00 TL manevi tazminatın
haksız fiil tarihi olan 12/06/2009"dan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... İlaç. Tic. A.Ş ve davalı ..."tan müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davacılara verilmesine, davacı ..."in maddi tazminat davası ile davalı-karşı davacı ..."ın karşı davasının reddine ve birleşen dosya davalarının reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ve asıl dosya karşı davalıları vekili, asıl ve birleşen dosyalar davalısı ... İlaç Tic. A.Ş. vekili ile asıl ve birleşen dosyalar davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Asıl ve birleşen dosya davalıları ... İlaç Tic. A.Ş. ve ... vekillerinin asıl dosyada davacı ... yönünden hükmolunan manevi tazminata yönelik temyiz taleplerinin incelenmesinde; 6100 Sayılı HMK"nun geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK"nun 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 01.01.2016 tarihinden itibaren 2.180,00 TL’ye çıkarılmıştır.
Temyize konu kararda, davacı ... yönünden bu davalılar aleyhine hükmolunan manevi tazminatın 2.000,00 TL olduğu görülmektedir. Karar anılan yasanın yürürlüğünden sonra verildiğinden, hüküm altına alınan manevi tazminat kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden; davalılar Boehringer İngelheim İlaç Tic. A.Ş. ve ... vekillerinin bu yöne ilişkin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, dava tarihi itibarıyla, davaya konu tazminat alacaklarının zaman aşımına uğramamış olmasına, asıl dosyada davacı ... yönünden talep edilen maddi tazminat ile birleşen dosya davalarının reddine ilişkin kararda bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl ve birleşen dosya davacıları ve asıl dosya karşı davalıları vekilinin yerinde görülmeyen tüm, asıl ve birleşen dosyalar davalısı ... İlaç Tic. A.Ş. vekilinin (3) ve (4)nolu bentlerin, asıl ve birleşen dosyalar davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ... vekilinin ise (4) nolu bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle, ölenin yakınlarının, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 53/3. maddesi gereği, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Davacı anne ve baba destek ..."nın vefatı nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep etmiştir.Destek kaza tarihinde destek 17 yaşındadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda pay dağıtımı; destek ..."nın yıllık gelirinin her iki davacı yönünden 21 yıl destek süresi kabul edilmek suretiyle 1/8"er olarak belirlenmiş olup, anılan hesaplama hatalıdır. Şöyle ki; Dairemiz uygulamalarına göre 18 yaşında gelir elde etmeye başlayan desteğin askere gideceği, askerlik görevini tamamladıktan sonra 2 yıl içinde evleneceği ve bir yıl sonra bir çocuğu daha sonra ikinci çocuğunun olacağı varsayılarak hayatın olağan akışına göre bekar olarak ölen çocuğun ileride evleneceği ve en az iki çocuk sahibi olacağı kabul edilerek, desteğin evleninceye kadar gelirinin yarısını kendi ihtiyaçları yarısını da anne ve babası için ayıracağı varsayılarak bu dönemde desteğe iki anne ve babaya birer pay vermek suretiyle desteğin tüm gelirine oranlandığında evlenmeden önceki dönem içinde anne ve babanın her birine %25 pay verilmesi gerektiği, desteğin ileride evlenmesi ile birlikte desteğe iki eşe iki anne ve babaya birer pay verilerek, yine desteğin tüm gelirinin oranlanarak anne ve babaya %16’şar pay ayrılması, desteğin bir çocuğunun olması durumunda iki pay desteğe, iki pay eşe bir pay çocuğa ve birer pay anne ve babaya ayrılmak suretiyle desteğin tüm gelirine oranlandığında anne ve baba için %14"er pay verilmesi daha sonra ikinci çocuğun doğacağı varsayılarak bu kez desteğe iki, eşe iki, çocukların her birine birer ve anne ve babaya birer pay verilerek desteğin tüm gelirine oranlanarak anne ve babaya %12,5’er pay verilmesinin uygun olacağı, daha sonra anne ve babadan yaşam tablosuna göre hangisi destekten çıkacaksa kalan kişiye diğerinin payının ilave edilerek destek tazminatlarının varsayımsal hesabının yapılması gerekeceği, Dairemizin yerleşik uygulaması gereği olup, açıklanan hususlar göz önüne alınmaksızın düzenlenen, Daire uygulamasına aykırı hesap bilirkişisi raporu doğru görülmemiş olup, bozmayı gerektirmiştir.
4-Davacılar vekili, dava konusu kaza sonucu asıl dosya davacılarının oğlu ve kardeşleri olan ..."nın ölümünden dolayı duyduğu üzüntü nedeniyle, davacı için toplam 70.000,00 TL manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kısmen kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarlarda manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56.(818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 47.) maddesi hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece; meydana gelen trafik kazası sonucu davacının yaralanması nedeniyle duyduğu acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; kazanın meydana geliş şekli,kusur durumu, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ve kazanın meydana geldiği tarih ve olay tarihindeki paranın alım gücü göz önünde bulundurularak asıl dosya davacıları anne-baba ve kardeşler için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, yüksek miktarda manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen dosyalar davalıları ... İlaç Tic. A.Ş. ve ... vekillerinin, asıl dosyada davacı ... yönünden hükmolunan manevi tazminata yönelik temyiz dilekçelerinin, bu davalılar aleyhine hükmolunan manevi tazminata ilişkin kısım yönünden, mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle; asıl ve birleşen dosya davacıları-asıl dosya karşı davalıları vekilinin tüm, asıl
ve birleşen dosyalar davalısı ... İlaç Tic.A.Ş. vekilinin ve asıl ve birleşen dosya davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen dosyalar davalısı ... İlaç Tic. A.Ş. vekilinin,(4) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen dosyalar davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 44,40 TL kalan onama harcının temyiz eden birleşen davada davacılardan alınmasına, aşağıda dökümü yazılı 59,60 TL kalan onama harcının temyiz eden asıl davada davacılar ve karşı davalılardan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen dosya davalısı ... İlaç Tic. A.Ş. ile asıl ve birleşen dosyalar davalısı ve asıl dosya karşı davacısı ..."a geri verilmesine 30/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.