MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki, yaralamalı trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, maddi ve manevi tazminat davalarının kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı ... ile davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. ve ...Sigorta A.Ş. vekilleri tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkilleri ... ve yeğeni ..."ın diğer davacı şirkete ait...plakalı araç ile park halinde bulundukları sırada davalı şirkete ait ve diğer davalı sürücü ..."in kontrolündeki ... plakalı aracın müvekkillerinin aracına çarptığını, araçta bulunan her iki müvekkilin yaralandığını, aracın pert olduğu, davalı sürücünün kazada asli kusurlu olduğunu, bu nedenlerle davacı ... için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ... Kırtasiye ve ..."den müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı küçük ... için 15.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ... Kırtasiye ve ..."den müştereken ve müteselsilen tahsiline, ayrıca; davacı şirket için 7.000,00 TL araç fark bedelinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Kırtasiye ve ..."den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir
Davalılar ...Sigorta A.Ş. ile ...Taş. Tic. A.Ş. vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; maddi ve manevi tazminat davalarının kısmen kabulü ile davacılardan ... için 3.000,00 TL geçici işgörmezlik zararı ile 5.723,00 TL belgesiz tedavi harcamaları toplamı 8.723,00 TL"nin davalı Sigortacı yönünden dava tarihi olan 23/01/2014 tarihinden, davalılar ile ... için kaza tarihi olan 23/04/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacılardan ...San ve Tic. Ltd. Şti için 7.000,00 TL araç fark bedelinin ödeme ve fatura tarihi olan 11/05/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan ... Kırtasiye Kağıt Ür. Taş. Tic. A.Ş. ile ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Davacılardan ... için; 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 23/04/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan ... Kırtasiye Kağıt Ür. Taş. Tic. A.Ş. ile ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacı küçük ... için 8.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 23/04/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan ... Kırtasiye Kağıt Ür. Taş. Tic. A.Ş. ile ..."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş; hüküm davacı ... ile davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. Ve ...Sigorta A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki ... ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davacı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm, davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. vekilinin (3) ve (4) nolu bentlerin, davalı ...Sigorta A.Ş. vekilinin ise (2) ve (3) nolu bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle, işgöremezlik tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı ..."in, kaza sonucu çalışma gücünde oluşan azalma nedeniyle uğradığı zarar, geleceğe ilişkin olduğundan, davacının muhtemel yaşam süresinin ve bu süredeki
gelirlerinin usul ve uygulamaya uygun olarak belirlenmesi önem kazanmaktadır. Çalışma hayatının, aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa kalan sürenin de pasif çalışma devresini oluşturduğu; işgücü kaybı nedeniyle tazminatın hesabında, pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulü gerektiği, Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır. Ayrıca, pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücretin, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığı olduğu, ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif devre zararının hesaplanmasında dikkate alınmaması gerektiği de açıktır.
Somut olayda Mahkemece hükme esas alınan 13.10.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda; olay tarihinde emekli olan davacı ..."in, dava dilekçesinde emekli olmadan önce de çalıştığı ve eşinin de hissedar olduğu Nilim Tıbbi Cihazlar Elk. Tur. San. Ltd. Şti. nde pazarlama ve dağıtım elemanı olarak çalıştığını, aylık kazancının 4000,00TL olduğunu iddia ettiği, Nilim Tıbbi Cihazlar Elk. Tur. San. Ltd. Şti.nce dosyaya gönderilen cevabi yazıda ise davacı ..."in, 2009 yılında emeklilik nedeniyle işten ayrılmakla birlikte Şirket aile şirketi ve davacının eşi Öznur Taşdelen de Şirketin hissedarı olduğundan Şirket gelirlerinden faydalandığının bildirildiği, bununla birlikte düzenli aylık kazançtan bahsedilmediği ifade edilerek, dosyada yaptırılan ekonomik ve sosyal durum araştırmasında aylık kazancının 1.500,00 TL olduğu ve 1.000,00 TL"de aylık kira gelirinin bulunduğu bildirilen davacı ... yönünden, kira geliri ve emekli maaşının tazminata esas alınacak kazanca dahil edilemeyeceğinden, beyan edilen 1.500,00 TL kazanç üzerinden hesaplama yapılmış ise de, Mahkemece davacının elde ettiği gelirin belirlenmesi için yapılan araştırma yeterli olmayıp, davacının geçici iş göremezlik nedeniyle gerçek zararının belirlenmesi gerekmektedir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece, SGK hizmet döküm cetvellerinde davacının 2014/8 dönemi brüt kazancının 1.134,00 TL olduğu da göz önüne alınmak suretiyle, bahsi geçen Şirket"in tüm işyeri kayıtları ile vergi kayıtları ilgili kurumlardan getirtilerek, ayrıca; davacının davaya konu trafik kazasından önce kişisel özellikleri nedeniyle ticari işletmeye bedensel katkısının olup olmadığı, fiilen çalışıp çalışmadığı, bedensel katkısı varsa ne oranda olduğu, Şirket"te hissesinin olup olmadığı, Şirket karlarından ne şekilde faydalandığı, düzenli olarak pay alıp almadığı, 2 aylık geçici iş göremezlik döneminde kar payı ya da gelir aldı ise miktarının ne olduğu ...Tur. San. Ltd. Şti"den sırulmak suretiyle, Adli Tıp Kurumunca tayin edilen 2 aylık iş göremezlik döneminde çalışamamasından dolayı mahrum kaldığı geliri olup olmadığı hususunda gerekiyorsa alanında uzman bilirkişiden rapor aldırıldıktan sonra, dosyanın hesap bilirkişisine tevdi edilmesi ve varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Diğer yandan, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacı ..."in geçici iş göremezlik zararı 3.000,00 TL, tedavi amaçlı belgesiz harcamaları toplamı 2.723,00 TL olarak hesaplandığı halde, raporun sonuç kısmında maddi hata sonucu davacının geçici iş göremezlik zararının 3.000,00 TL, tedavi amaçlı belgesiz tedavi giderinin ise (geçici iş göremezlik zararı 3.000,00 TL ve tedavi gideri zararı 2.723,00 TL toplamı) 5.723,00 TL olduğu ifade edilmek suretiyle; geçici iş göremezlik zararı yönünden mükerrer hesaplama yapılmış ve Mahkemece hatalı hesap bilirkişisi raporuna göre hüküm kurulmuş olması da doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
4-Davacılar vekili, dava konusu kazada yaralanan davacı ... yönünden 50.000,00 TL, davacı küçük ... için 15.000,00 TL manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kısmen kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarlarda manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56.(818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 47.) maddesi hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece; meydana gelen trafik kazası sonucu davacıların yaralanmaları nedeniyle duydukları acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; tarafların sosyal ve ekonomik durumları, zararın ağırlığı, kazanın meydana geldiği tarih ve olay tarihindeki paranın alım gücü göz önünde bulundurularak davacılar için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, bir miktar yüksek manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm, davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. vekilinin ve davalı ...Sigorta A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. vekilinin, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ...Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 590,60 TL fazla alınan peşin harcın istek halinde temyiz eden davacı ..."e geri verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ...Taş. Tic. A.Ş. ile ...Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine, 28/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.