MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin meydana gelen kazada yaralandığını ve malul kaldığını, davalıların zarara neden olan aracın maliki, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğunu açıklayıp 5.000,00 TL maddi, 15.000,00 manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili, müvekkilinin kayıt maliki ise de araç işleteni olmadığını, davaya konu aracın uzun süreliğine kiralandığını, zarardan sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek husumet itirazında bulunmuştur.
Diğer davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, toplanan delillere göre, davanın kısmen kabulü ile 1.749,00 TL maddi, 3.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmiş, hüküm, davalı ... Motorlu Araçlar İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmiştir.
1-Davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin maddi tazminata yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3/2.maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 427.maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 1.1.2015 tarihinden itibaren 2.190,00 TL’ye çıkarılmıştır.
Temyize konu karar anılan Yasanın yürürlüğünden sonra verilmiş olup davacı lehine, davalı aleyhine kabulüne karar verilen 1.749,00 TL maddi tazminat yönünden karar kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 1.6.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin manevi tazminat yönünden yaptığı temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, davanın açıldığı tarih itibari ile yürürlükte bulunan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yazılı yargılamaya ilişkin usul hükümlerine uyulmuş olmasına göre davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. Vekilinin aşağıdaki bendin dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarara dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili meydana gelen kazada müvekkilinin yaralandığını ve malul kaldığını açıklayıp aracın sürücüsü, işleteni ve trafik sigortacısından tazminat talebinde bulunmuş, davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili müvekkilinin maliki olduğu aracı uzun süreliğine dava dışı ... Mühendislik şirketine kiraladığından işleten sıfatının bulunmadığını savunmuş, mahkemece; anılan savunma üzerinde durulmaksızın karar verilmiştir.
Kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli
olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, davalı, kayıt maliki olup kayden işletendir fakat yukarıda açıklandığı üzere K.T.K. m.85 uyarınca işletenlik sıfatı değişebilmektedir. Davalı, aracı kiraya verdiğini ve teslim ettiğini iddia etmiş, kira sözleşmesini ve kira bedeline ilişkin faturaları sunmuştur. Bu iddiasının doğru olması halinde davalının işletenlik sıfatı sona erecektir.
Bu durumda mahkemece davaya konu araç nedeni ile aracın fiilen teslim edilip edilmediği, ekonomik yararlanmanın kime ait olduğu, kira sözleşmesi ve kira bedelinin maliye ve vergi dairelerine bildirilip bildirilmediği, kira bedelinin ve vergilerin kim tarafından ödendiği, davalının ve kiracının ticari defter ve kayıtlar üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği araştırılarak, davalının işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetli görülmemiştir.
4-Bozma ilamının neden ve şekline göre davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin manevi tazminatın miktarına yönelik temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Motorlu Araçlar İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti. vekilinin sair temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Motorlu Araçlar İnş.Taah.San. ve Tic.Ltd.Şti."ne geri verilmesine 16/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.