17. Hukuk Dairesi 2016/5952 E. , 2019/8805 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... Tarım Turizm Mad. Eğ. San Tic. Ltd. Şti vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin Kastomonu 3. İcra Müdürlüğünün 2013/7548 dosyasında davalı ... Mühendislik İnşaat ve İnşaat Malz. Ltd. Şti ve ... hakkında takip yaptığını, alacağın dayanağı olan çekin 31.10.2013 tarihine kadar olan doğmuş borçlardan kaynaklı olduğunu beyan ederek davalılar davalı ... Mühendislik İnşaat ve İnşaat Malz. Ltd. Şti"nin alacaklılardan mal kaçırmak saiki ile ... ile ... Mühendislik İnşaat ve İnşaat Malz. Ltd. Şti. ortak girişiminde bulunan hisselerin %49"u kendisine ait iken 07/11/2013 tarihli iş ortaklığı tadilat beyannamesi ile hisselerinin %48"ini 25/11/2013 tarihinde ise kalan %1 hissesini davalılardan Satılmış Kaya"ya devrettiğini, bu davalının davalı borçlunun bulunduğu mali durumu iş ortağı olması nedeniyle bilebilecek durumda olduğunu, Kastamonu
Belediyesinden alacaklı olduğu istihkakını Kastamonu 1. Noterliğinin 19/11/2013 tarih ve 12336 sayılı temliknamesi ile ..."ya temlik ettiğini, ... Mühendislik İnşaat ve İnşaat Malz. Ltd. Şti. Mehmet Civelekoğlu, Hasan Yüksel iş ortaklığının Kastamonu İl Özel İdaresinden alacaklı olduğu istihkakı Kastamonu 1.Noterliğinin 20/11/2013 tarih ve 12047 sayılı temliknamesi ile davalılardan ... Tarım İnş. Turz. Mad. Eğt. San. Tic. Ltd. Şti."ye temlik ettiğini, davalı borçlu ..."ın ... ili ... ilçesi ... mah. 780 ada 90 parselde bulunan 3 ve 4. Bağımsız bölümler ile ... ili ... ilçesi ... mah. 1070 ada 6 parselde kayıtlı taşınmazı 21/08/2013 tarihinde ..."e ... ili ... ilçesi ... mah. 1054 ada 404 parselde kayıtlı taşınmazın 1/2 hissesini 19/11/2013 tarihinde davalı ..."a, 1/2 hissesini ise aynı tarihte ... taşınmazların gerçek değerinin çok altında devrettiğini, taraflar arasında yapılan tasarruf işlemlerinin İİK"nın 278/III-2 ve 280/I hükümlerine göre iptali gereken işlemler olduğunu beyan edek davalılar arasındaki tasarrufların iptali ile icra dosyasındaki alacak ve ferileri geçmemek üzere cebri icra yetkisi verilmesi talep ve dava edilmiştir.
Davalılar ayrı ayrı verdikleri cevap dilekçelerinde kısaca davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile
Davalı borçlular ... Müh. İnş. Ve İnş Malzemeleri Demir Çelik Orman Ürünleri Nak. San. Tic. Limited Şirketi ile davalı ... arasında yapılan ... Müh. İnş. Ve İnş Malzemeleri Demir Çelik Orman Ürünleri Nak. San. Tic. Limited Şirketi hisselerinin 25/11/2013 tarihli sözleşme ile davalı ..."ya devri işlemine ilişkin tasarrufun,
Davalı ... Müh. İnş. Ve İnş Malzemeleri Demir Çelik Orman Ürünleri Nak. San. Tic. Limited Şirketinin Kastamonu Belediyesinden alacaklı olduğu istihkakını davalı ..."ya temliki işlemine ilişkin tasarrufun,
Davalı ... Müh. İnş. Ve İnş Malzemeleri Demir Çelik Orman Ürünleri Nak. San. Tic. Limited Şirketinin Kastamonu İl Özel İdaresinden alacaklı olduğu istihkakını davalı ... Tarım İnş. Turizm Mad. Eğt. San. Tic. Limited Şirketi temliki işlemine ilişkin tasarrufun,
Davalı borçlu ..."ın ... ili ... ilçesi ... mah. 1054 ada 404 parselde kayıtlı taşınmazın 1/2 hissesinin 19/11/2013 de davalılar ... ve
... satışına ilişkin tasarrufun Kastamonu 3.İcra Müdürlüğünün 2013/7548 nolu takip dosyasındaki davacının alacağı ile sınırlı olmak üzere iptaline,
Davalı ... yönünden açılan davanın reddine,
Davacıya borçlunun mal varlığından çıkmış olan ve iptal edilen taşınmazlar ve alacaklar üzerinde cebri icra yapabilme imkanının tanınmasına, karar verilmiş, hüküm davacı vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... Tarım Turizm Mad. Eğ. San Tic. Ltd. Şti vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin ,davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... Tarım Turizm Mad. Eğ. San Tic. Ltd. Şti vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, İİK 277 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İİK"nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır. Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nispi nitelikte, yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır.
Tasarrufun iptali davalarının dinlenebilmesi için borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğması dava ön koşulu olup mahkemece res"en araştırılmalıdır. Dava koşulu gerçekleşmediği takdirde işin esası hakkında hüküm kurulamaz. Somut uyuşmazlıkta; davacının alacağı 31.10.2013 tarihli belgeye dayalı faturalar sebebi ile alınan 19.11.2013 tarihli çek olup; mahkemece çek keşide tarihi ve dava konusu
tasarrufların tarihlerine göre bir kısım davalılar yönünden davanı kabulüne, davalı ... yönünden ise davanın reddine karar verilmişse de mahkemece dosyadan aldırılan bilirkişi raporuna göre davacının ticari defterlerine göre davacı ile davalı borçlular arasındaki ticari ilişkinin, 2011 yılından itibaren varolduğu, 2013 yılında davalı şirketten toplam 556.378,54 TL alacağının olduğu, davalı şirketin ticari defterlerine göre de 2013 yılı sonunda davacı şirkete 632.716,02 TL borcunun olduğunun anlaşılmasına göre davacı ile davalı borçlular arasındaki ticari ilişkinin alacağa konu çek keşide tarihinden önceye dayalı olmasına göre mahkemece her bir tasarruf yönünden İİK 277 ve devamı maddelerine göre tasarrufun iptali şartlarının oluşup oluşmadığının ayrı ayrı değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Ayrıca tasarrufun iptali davalarında görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemeleri olduğu gözetilmeksizin davaya asliye ticaret mahkemesi sıfatı ile bakılması da doğru değil ise de (Kastomonu’da ayrı bir Asliye Ticaret mahkemesinin bulunmaması sebebi ile) bozma sebebi yapılmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, davalı ... vekilinin, davalı ... vekilinin, davalı ... Tarım Turizm Mad. Eğ. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalılar ..., ... ve ... Tarım Turizm Mad. Eğ. San. Tic. Ltd. Şti"ye geri verilmesine, 02/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.