MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı ... Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalı şirketin işçisinin işçilik haklarına ilişkin olarak iş mahkemesinde açtığı davada verilen karar gereğince 19.875,43 TL ödediğini ileri sürerek 19.875,43TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. vekili, alt işverenin sadece hizmet verdiği dönem için asıl işverenle birlikte sorumlu olduğunu savunmuştur.
Davalı ... Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. vekili, sorumluluğunun bulunmadığını savunmuştur.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, tarafların arasındaki sözleşme hükümlerinde, işçilik haklarından doğan alacaklar yönünden alt işveren firmaların sorumlu olduğunun düzenlenmiş olduğu bu nedenle davacının ödediği bedeli rücuen tahsilini isteyebileceği gerekçesiyle davanın kabulü ile 19.875,43 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı ... Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Dava, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminata ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
1- Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde kararı temyiz etmeyenler açısından davacı lehine usuli kazanılmış haklar da gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken herbir davalının sorumlu olduğu miktar belirlenmeden müşterek-müteselsil tahsil kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
2- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun hükmün kapsamı başlıklı 297. maddesinin ikinci fıkrasında, ...”hükmün sonuç kısmında, taleplerden herbiri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir.” düzenlemesine yer verilmiştir. ... Ltd Şti aleyhine açılmış bir dava bulunmasına rağmen, hüküm kısmında bu şirkete ilşkin karar verilmemesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın anılan davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcın talep halinde iadesine, tebliğden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 01.06.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.