MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı ... Rektörlüğü vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacı müvekkil şirketin Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğünün temizlik hizmeti ihalelerini aldığını, sadece belirtilen tarihlerde müvekkilleri şirketin davalı yanın temizlik hizmetini üstlendiğini, dava dışı Sebahat Yıldırım’ın işyerinde temizlik personeli olarak çalıştığını ve iş akdinin sona erdiğini, müvekkil şirketteki toplam çalışma süresinin 2 yıl 11 ay 9 gün olduğunu, dava dışı işçinin açmış olduğu işiçilik alacakları davası nedeniyle başlatılan icra takibi neticesinde davalılar adına ödeme yapıldığnı, ancak müvekkil şirketin dava konusu işçiye karşı sorumlu olduğu sürelerin sorumluluk bedelinin yarısı oranında müvekkilinin sorumlu olduğunu, diğer yarısından davalı ... Rektörlüğünün sorumlu olduğu yönünde karar verilmek suretiyle davanın kabulü ile 5.000,00 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Tem.Tur.Tic.Ltd.Şti vekili ve davalı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğü vekili davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; dava dışı çalışanın davalı üniversite ve davacı şirket hakkında açtığı davada kabul kararı verildiği ve tazminatın davacı şirket tarafından ödendiği, ayrıca taraflar arasında imzalanan sözleşmeye ek hizmet işleri genel şartnamesi 6. bölümünde çalışanların özlük haklarının düzenlendiği, ancak davalı üniversitenin bu giderlerden muaf tutulduğuna dair her hangi bir düzenlemenin bulunmadığı, davacı son işverenin personel alacakları olarak ödediği bedelin müteselsil sorumluluk kuralları gereğince asıl işveren olan davalı üniversiteden ve çalışma süreleriyle sınırlı şekilde diğer alt işverenlerden talep edebileceği, davalı üniversitenin işçilere yapılan ödemelerden tamamen muaf olduğunu gösterir bir sözleşme hükmünün bulunmadığı ve yarı oranında sorumlu tutulması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, 11.598,66 TL nin 5.000,00 TLsinin davalı dava tarihi olan 08/07/2014 tarihinden bakiyesinin ise ıslah tarihi olan 06/08/2015 tarihinden itibaren işleycek yasal faizi ile birlikte davalı ... Üniversitesinden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair talebin reddine, 13,18 TL nin davalı ... Te. Tur. Tic.Ltd Şti den dava tarihi olan 08/07/2014 tarihinden itibaren işleyecek olan yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kararı davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalının ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ... Rektörlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı ... yararına BOZULMASINA, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 12.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.