Esas No: 2014/7042
Karar No: 2014/7042
Karar Tarihi: 8/3/2017
Anayasa Mahkemesinin bu kararı bireysel başvuru kararı olup kişisel veri içerme ihtimali bulunmaktadır. Her ne kadar yayınlamakta yasal bir sakınca bulunmasa da bunun kişilere zarar verme ihtimali karşısında bu kararı yayınlamıyoruz.
|
TÜRKİYE CUMHURİYETİ |
|
|
ANAYASA MAHKEMESİ |
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
BEDRETTİN ECE VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU |
|
(Başvuru Numarası: 2014/7042) |
Karar Tarihi: 8/3/2017 |
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
Başkan |
: |
Engin
YILDIRIM |
Üyeler |
: |
Serdar
ÖZGÜLDÜR |
|
|
Celal Mümtaz
AKINCI |
|
|
Muammer
TOPAL |
|
|
M. Emin KUZ |
Raportör Yrd. |
: |
Ceren Sedef
EREN |
Başvurucular |
: |
1. Bedrettin
ECE |
|
|
2. Cemile
ARSLAN |
|
|
3. Emine
KAYAPINAR |
|
|
4. Emrullah
SARUHAN |
|
|
5. Güli ECE |
|
|
6. Hamdiye ECE |
|
|
7. Hayrullah
SARUHAN |
|
|
8. Latife
YILMAZ |
|
|
9. Leyla
MAHMUTOĞLU |
|
|
10. Mahmut
SARUHAN |
|
|
11. Mehmet
ECE |
|
|
12.Mehmet
Eşref SARUHAN |
|
|
13. Nevvaf ECE |
|
|
14. Sadiye AKIN |
|
|
15. Saliha
SARUHAN |
|
|
16. Selma
ECE |
|
|
17. Seyit
Sadettin ECE |
|
|
18. Suat
ÇELİK |
|
|
19. Yıldız
ECE |
|
|
20. Zeynep
ECE |
Vekili |
: |
Av. Murat
DURGAN |
|
|
21. Şeyhmus BUDAK |
Vekili |
: |
Av. Özlem
DÜNDAR |
|
|
22. Asya
AKAN |
|
|
23. Atman
AKAN |
|
|
24. Cemile
AKAN |
|
|
25. Gurbet
AKAN |
|
|
26. Halil
AKAN |
|
|
27. Mehmet
Şerif AKHAMUR |
|
|
28. Nigar AKAN |
|
|
29. Ümran
AKAN |
|
|
30. Zerga AKAN |
|
|
31. Zühal
ACAR |
Vekili |
: |
Av. Bahattin
UNCU |
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 22/5/2014 tarihi ve devamında yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca bir kısım başvurucular yönünden başvurunun kabul
edilebilir olduğuna, diğerleri yönünden başvurunun kabul edilebilirlik
incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. 2014/15942 ve 2015/5878 sayılı bireysel başvuru dosyaları
konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle 2014/7042 sayılı dosya üzerinde
birleştirilmiştir.
6. Bölüm Başkanı tarafından bir kısım başvurucular yönünden
başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar
verilmiştir.
7. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
gönderilmiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
9. Başvurucu Yıldız Ece"nin eşi, başvurucular Nevvaf Ece, Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit Sadettin Ece ve Güli
Ece"nin babaları; başvurucular Mahmut Saruhan, Latife Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu,
Selma Ece, Sadiye Akın, Emrullah Saruhan, Mehmet
Eşref Saruhan ve Hayrullah Saruhan"ın ise dedeleri olan murisleri Mehmet Ali
Ece"nin 1/3/1971 tarihinde Mardin Kadastro Mahkemesinde açtığı kadastro
tespitine itiraz davasında yerel Mahkemece verilen kararlar müteaddit defalar
Yargıtay tarafından bozulmuş, en son bozmadan sonra 1998/70 esasını alan davaya
başvurucular Halil Akan ve Mehmet Şerif Akhamur ile
başvurucular Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan, Gurbet Akan, Nigar
Akan, Zühal Acar ve Zerga Akan murisi Ali Akan 2000
yılında, başvurucu Şeyhmus Budak"ın babası olan
murisi Abdulkerim Budak ise 26/1/2005 tarihinde
davalı sıfatıyla müdahil olmuş ve söz konusu dava yerel Mahkeme aşamasında
derdest durumdadır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Mahkemenin 8/3/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
11. Başvurucular, makul sürede yargılanma haklarının, başvurucu Şeyhmus Budak ise makul sürede yargılanma ve mülkiyet
haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
A. Kabul Edilebilirlik
Yönünden
1. Başvurucu Saliha
Saruhan Yönünden
12. 30/3/2011 tarih ve 6216
sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un
46. maddesine göre Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulması için
başvuruya konu edilen ve ihlale yol açtığı ileri sürülen kamusal eylem veya
işlemden başvurucunun kişisel olarak
ve doğrudan etkilenmiş olması
gerekir (Onur Doğanay, B. No:
2013/1977, 9/1/2014, §§ 42-45).
13. Somut olayda başvurucu Saliha Saruhan"ın, şikâyet konusu
yargılama sürecinde davacı olan Mehmet Ali Ece"nin mirasçısı olan başvurucu
Hayrullah Saruhan"ın eşi olduğu, bireysel başvuru formunda iddia edilenin
aksine davacı Mehmet Ali Ece"nin mirasçısı olmadığı ve bu suretle şikâyet
konusu yargılama sürecinde de taraf sıfatı bulunmadığı görülmekle başvurucunun,
ihlale neden olduğunu ileri sürdüğü kamusal işlem veya eylemden kişisel olarak
etkilenmediği anlaşılmaktadır.
14. Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucu Saliha Saruhan
yönünden diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle
kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
2.Başvurucular Zeynep Ece, Bedrettin Ece, Hamdiye Ece ve Cemile Arslan Yönünden
15. 6216 sayılı
Kanun’un 47. maddesinin (3),48. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları
uyarınca bireysel başvuruda,kamu
gücünün neden olduğu iddia edilen ihlale dair olayların tarih sırasına göre
özeti yapılmalı, bireysel başvuru kapsamındaki hakların ne şekilde ihlal
edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve deliller açıklanmalıdır (Veli Özdemir, B. No: 2013/276, 9/1/2014,
§§ 19, 20).
16. Somut olayda başvurucular Zeynep Ece, Bedrettin Ece, Hamdiye Ece ve Cemile Arslan"ın şikâyet konusu yargılama
sürecinde davacı olan Mehmet Ali Ece"nin mirasçıları olmakla, söz konusu davaya
mirasçı sıfatıyla taraf oldukları ileri sürülmüşse de bu konuya ilişkin hiçbir
bilgi ya da belge sunulmadığı, dolayısıyla anılanbaşvurucular
tarafından ileri sürülen iddiaların kanıtlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
17. Açıklanan nedenlerle başvurunun, başvurucular Zeynep Ece,
Bedrettin Ece, Hamdiye Ece ve Cemile Arslan yönünden
diğer kabul edilebilirlik koşulları bakımından incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle
kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
3. Diğer Başvurucular Yönünden
18. Başvurucular Şeyhmus Budak, Halil
Akan, Mehmet Şerif Akhamur, Cemile Akan, Atman Akan,
Asya Akan, Ümran Akan, Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal
Acar ve Zerga Akan yönünden açıkça dayanaktan yoksun
olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir
nedeninin de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal
edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.
B. Esas Yönünden
19. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılamanın süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak davanın
ikame edildiği tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak -çoğu zaman icra
aşamasını da kapsayacak şekilde- yargılamanın sona erdiği, yargılaması devam
eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının
ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13,
2/7/2013, §§ 50, 52).
20. Başvuruya konu dava, bir kısım başvurucuların murislerinden
intikalle takip etmekte oldukları bir uyuşmazlık olup bu yönüyle makul süre
değerlendirmesi bakımından dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, mirasçının
yargılamaya katıldığı an değil somut olayda muris açısından değerlendirmeye
esas alınan sürenin başlangıç anıdır (Gülseren
Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013, § 51).
21. Başvuru konusu davanın açılış tarihi farklı olmakla beraber başvurucular
Halil Akan ve Mehmet Şerif Akhamur ileCemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan, Gurbet
Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve Zerga
Akan murisleri Ali Akan"ın verdikleri müdahale talepli dilekçeleri sonrası 2000
yılında dâhili davalı sıfatıyla yargılamada yer almaya başladıkları
anlaşılmaktadır. Bu nedenle başvurucular açısından makul süre
değerlendirmesinde dikkate alınacak sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı
tarih değil usulüne uygun olarak müdahale talebinde bulunulan 2000 yılıdır
(İsmail Özkan, B. No: 2012/367, 17/9/2013, § 25).
22.Başvuru konusu davanın açılış tarihi farklı olmakla beraber
başvurucu Şeyhmus Budak murisi Abdulkerim
Budak"ın 26/1/2005 tarihinde verdiği müdahale talepli dilekçesi sonrasında
dâhili davalı sıfatıyla yargılamada yer almaya başladığı anlaşılmaktadır. Bu
nedenle başvurucu açısından makul süre değerlendirmesinde dikkate alınacak
sürenin başlangıç anı, davanın açıldığı tarih değil usulüne uygun olarak
müdahale talebinde bulunulan 26/1/2005 tarihidir (İsmail Özkan, § 25).
23. Medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili uyuşmazlıklara ilişkin
yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın
karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama
sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki
menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Güher Ergun ve diğerleri, §§
41-45).
24. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda
verdiği kararlar dikkate alındığında, somut olayda başvurucular Yıldız Ece, Nevvaf Ece, Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit Sadettin Ece, Güli
Ece, Mahmut Saruhan, Latife Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu, Selma Ece, Sadiye Akın, Emrullah Saruhan, Mehmet Eşref Saruhan ve
Hayrullah Saruhan yönünden yaklaşık 46 yıllık; başvurucular Halil Akan, Mehmet
Şerif Akhamur, Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan,
Ümran Akan, Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve Zerga
Akan yönünden yaklaşık 17 yıllık ve başvurucu Şeyhmus
Budak yönünden yaklaşık 12 yıllık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna
varmak gerekir.
25. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence
altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi
gerekir.
26.Başvurucu Şeyhmus Budak uzun süren
yargılama nedeniyle mülkiyet hakkının da ihlal edildiğini iddia etmişse de
başvurucunun makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği yönünde yukarıda
yer verilen tespitler ışığında, mülkiyet hakkının ihlal edildiği yönündeki
iddiasının ayrıca değerlendirilmesine gerek görülmemiştir.
C. 6216 Sayılı Kanun"un
50. Maddesi Yönünden
27. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesinin (1) numaralı fıkrası
şöyledir:
“Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının
ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi
hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere
hükmedilir…”
28. Başvurucular, manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
29. Somut olayda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği
sonucuna varılmıştır.
30. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları
karşılığında bir kısım başvurucular murislerinin tüm mirasçılarının sayısı da
dikkate alındığında başvurucular Halil Akan ve Mehmet Şerif Akhamur"a
ayrı ayrı net 28.800 TL; başvurucu Şeyhmus Budak"a
net 4.200 TL; başvurucular Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan,
Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve Zerga Akan"a
ayrı ayrı net 3.600 TL; başvurucular Yıldız Ece, Nevvaf
Ece, Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit
Sadettin Ece ve Güli Ece"ye ayrı ayrı net 2.850 TL;
başvurucular Mahmut Saruhan, Latife Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu, Selma Ece, Sadiye Akın, Emrullah Saruhan, Mehmet Eşref Saruhan ve
Hayrullah Saruhan"a ise ayrı ayrı net 250 TL manevi tazminat ödenmesine karar
verilmesi gerekir.
31. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 206,10 TL harç ve 1.800
TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucularYıldız Ece, Nevvaf Ece,
Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit
Sadettin Ece, Güli Ece, Mahmut Saruhan, Latife
Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu, Selma Ece, Sadiye Akın,
Emrullah Saruhan, Mehmet Eşref Saruhan ve Hayrullah Saruhan"a müştereken;
206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL
yargılama giderinin başvurucu Şeyhmus Budak"a
münferiden; 226,90 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.026,90 TL yargılama giderinin ise başvurucular Halil Akan, Mehmet Şerif Akhamur, Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan,
Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve Zerga Akan"a
müştereken ödenmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. 1. Başvurucu Saliha Saruhan yönünden başvurunun kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle
KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
2. Başvurucular Zeynep
Ece, Bedrettin Ece, Hamdiye Ece ve Cemile Arslan
yönünden başvurunun açıkça dayanaktan yoksun
olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,
3. Başvurucular Şeyhmus Budak, Halil Akan, Mehmet Şerif Akhamur,
Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan, Gurbet Akan, Nigar
Akan, Zühal Acar ve Zerga Akan yönünden makul sürede
yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR
OLDUĞUNA,
B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede
yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
C. Başvurucular Halil Akan ve Mehmet Şerif Akhamur"a
ayrı ayrı net 28.800 TL; başvurucu Şeyhmus Budak"a
net 4.200 TL; başvurucular Cemile Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan,
Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve Zerga Akan"a
ayrı ayrı net 3.600 TL; başvurucular Yıldız Ece, Nevvaf
Ece, Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit
Sadettin Ece ve Güli Ece"ye ayrı ayrı net 2.850 TL;
başvurucular Mahmut Saruhan, Latife Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu, Selma Ece, Sadiye Akın, Emrullah Saruhan, Mehmet Eşref Saruhan ve
Hayrullah Saruhan"a ise ayrı ayrı net 250 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
tazminata ilişkin diğer taleplerin REDDİNE,
D. 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam
2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucularYıldız
Ece, Nevvaf Ece, Mehmet Ece, Suat Çelik, Emine Kayapınar, Seyit Sadettin Ece, Güli
Ece, Mahmut Saruhan, Latife Yılmaz, Leyla Mahmutoğlu, Selma Ece, Sadiye Akın, Emrullah Saruhan, Mehmet Eşref Saruhan ve
Hayrullah Saruhan"a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE; 206,10 TL harç ve 1.800 TL vekâlet
ücretinden oluşan toplam 2.006,10 TL yargılama giderinin başvurucu Şeyhmus Budak"a MÜNFERİDEN ÖDENMESİNE; 226,90 TL harç ve
1.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.026,90 TL yargılama giderinin ise
başvurucular Halil Akan, Mehmet Şerif Akhamur, Cemile
Akan, Atman Akan, Asya Akan, Ümran Akan, Gurbet Akan, Nigar Akan, Zühal Acar ve
Zerga Akan"a MÜŞTEREKEN ÖDENMESİNE,
E. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Maliye
Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede
gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar
geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,
F. Kararın bir örneğinin Mardin Kadastro Mahkemesine (E.1998/70)
GÖNDERİLMESİNE,
G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE
8/3/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.